Bazyli Wielki
Bazyli Wielki, również Bazyli z Cezarei (gr. Μέγας Βασίλειος , cs. святитель Васи́лий Вели́кий ; ur. w 329 lub 330, zm. 1 stycznia 379) – pisarz wczesnochrześcijański zaliczany do grona ojców Kościoła, święty prawosławny i katolicki, Wyznawca, biskup i doktor Kościoła, uważany za ojca wschodniego monastycyzmu.
Urodził się w Cezarei Kapadockiej (obecnie w Turcji) w bardzo religijnej rodzinie. Jego rodzicami byli Bazyli i Emilia z Cezarei. Dwaj jego bracia: Grzegorz z Nyssy i Piotr z Sebasty oraz siostra Makryna Młodsza zostali też wyniesieni na ołtarze[a]. Bazyli otrzymał staranne wykształcenie, które stawiało go w rzędzie najbardziej światłych ludzi tamtego czasu. Wspólnie z Grzegorzem z Nazjanzu, przyjacielem z okresu studiów, poświęcił się życiu pustelniczemu. Chrzest przyjął dopiero w wieku 28 lat (358) po czym został mnichem. W 364 przyjął święcenia kapłańskie z rąk św. Euzebiusza z Samosaty, a w 370 roku został za jego poparciem biskupem Cezarei i metropolitą Kapadocji.
Jako biskup Cezarei odznaczał się troską o sprawy duszpasterskie i charytatywne. Wybudował schronisko dla pielgrzymów, ludzi w podeszłym wieku i chorych, zapewniające im opiekę i odpowiednie utrzymanie. Znane jest także jego zarządzenie wydane podczas panującego głodu, aby sprzedać część majątku kościelnego, a za uzyskane pieniądze zakupić żywność dla najuboższych. Dla głębokiej wiedzy oraz autorytetu moralnego historia obdarzyła go przydomkiem Wielki. Był jednym z trzech tzw. ojców kapadockich, trójki ojców Kościoła z IV wieku, którzy pochodzili z Kapadocji (Bazyli Wielki, Grzegorz z Nazjanzu i Grzegorz z Nyssy), którzy bardzo przyczynili się do ostatecznego określenia przez Kościół dogmatu o Trójcy Świętej i zwalczali arian.
Bazyli jest autorem wielu dzieł teologicznych, w których wykładał zasady wiary i wskazywał na błędy szerzącego się wówczas arianizmu. Jest też autorem jednej z pierwszych reguł zakonnych (bazylianie), która dotrwała do czasów współczesnych, oraz opracował tekstu liturgii eucharystycznej po dziś dzień używanej w Kościołach tradycji bizantyńskiej prawosławnej i greckokatolickiej (por. np. Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-włoskiego) oraz Kościoły orientalne.
Zmarł 1 stycznia 379 roku w wieku 50 lat.
Relikwie znajdują się w Amalfi koło Neapolu, w Wenecji i Brugii (Belgia).
Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 2 stycznia obok św. Grzegorza z Nazjanzu według nowego kalendarza liturgicznego oraz 14 czerwca według starego kalendarza liturgicznego.
Cerkiew prawosławna wspomina świętego dwukrotnie:
Troparion, ton 1: Na całą ziemię rozeszła się nauka Twoja,
przyjmującą Twoje słowo, którym pobożnie pouczyłeś o prawdach wiary;
wyjaśniłeś naturę bytów,
naprawiłeś obyczaje ludzi.
Królewski kapłanie, Ojcze najczcigodniejszy,
módl się do Chrystusa Boga,
aby zbawił dusze nasze.
Kondakion, ton 4: Okazałeś się niewzruszonym fundamentem Kościoła,
dając wszystkim ludziom niezniszczalne dziedzictwo,
przypieczętowane Twymi regułami,
okazujący niebo, Bazyli najczcigodniejszy.
Wraz z bratem Grzegorzem z Nyssy głosił współistność trzech Osób Boskich. W tym celu opracował nową doksologię: Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu (która zastąpiła poprzednią: Chwała Ojcu, przez Syna w Duchu Świętym). Twierdził, że nie sposób zgłębić tajemnicy Absolutu jakim jest Bóg. Człowiekowi dostępny jest tylko rąbek wiedzy o nieskończoności Stwórcy, jaka zawarta jest w Piśmie Świętym.
Napisał komentarz do opisu stworzenia w Księdze Rodzaju w formie dziewięciu homilii. Podejmował w nich zagadnienia m.in. zdefiniowania natury firmamentu, czy określenia kształtu Ziemi. Odrzucił on jednak w tym zakresie nauki Arystotelesa, stwierdzając, że Ziemia się nie porusza i nie jest wsparta na niczym (Arystoteles rozważał wsparcie Ziemi na wodzie czy powietrzu). Podkreślał zamysł Boga w stworzeniu natury, porównywał procesy naturalne do moralności i określał je ze względu na korzyści rosnące z istnienia poszczególnych roślin, zwierząt i innych elementów natury.
Bazyli napisał traktaty Przeciw Eunomiuszowi i O Duchu Świętym.
Wybrane przekłady polskie:
Jesteśmy wdzięczni, że jesteś z nami, czy podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj nas, zobacz również nasz pracę na kanale Youtube i kliknij subskrybuj. Zapoznaj się również listę pieśni i modlitw, a także przyjrzyj się bliżej wszystkim Świętym i Błogosławionym.
Święci: Bazyli Wielki
0 opinie