Cyryl i Metody
Święty Cyryl, właściwie Konstantyn (cs. Равноапостольный Кирилл ; ur. ok. 827 w Tesalonice, zm. 14 lutego 869) i Święty Metody, właśc. Michał (cs. Равноапостольный Мефодий ; ur. ok. 815, zm. 6 kwietnia 885), Bracia Sołuńscy – bizantyńscy misjonarze, którzy prowadzili w IX wieku misje chrystianizacyjne, m.in. na ziemiach zamieszkanych przez Słowian. Twórcy rytu słowiańskiego, święci Kościoła katolickiego i prawosławnego nazywani apostołami Słowian (gr. Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος ιεραπόστολοι των Σλάβων ) i apostołami Bułgarii.
Bracia Konstantyn i Michał pochodzili z wielodzietnej, chrześcijańskiej rodziny wysokiego, bizantyjskiego urzędnika. Konstantyn był najmłodszy z siedmiorga rodzeństwa. Ich ojciec pracował w administracji przy strategu temu Thessalonika. Niektóre późne biografie podają słowiańskie pochodzenie matki. Z tego powodu rodzice mieli posługiwać się biegle językiem słowiańskim i znać obyczaje Słowian. Według innych źródeł, wszyscy ówcześni mieszkańcy Tesaloniki mieli biegle znać mowę słowiańską. W Żywotach Św. Metodego z 885 roku znajduje się fragment wypowiedzi cesarza skierowanej do misjonarzy:
„Słyszysz li filozofie, słowa te. Otóż dam ci dary mnogie, weź z sobą brata swego, ihumena Metodego, i idź. Jesteście bowiem Tesalończykami, a wszyscy Tesalończykowie czysto po słowiańsku mówią”..
Istnieją jednak opracowania, które wskazują na brak dowodów pochodzenia matki. Polski slawista Leszek Moszyński we Wstępie do filologii słowiańskiej pisze:
„Ojciec ich Leon był wyższym dowódcą wojskowym. Chociaż byli Grekami, znali od dzieciństwa także język słowiański, bowiem nie tylko okolice Sołunia, ale i jego przedmieścia zamieszkałe były przez Słowian. Przypuszczenia jednak, że matka ich Maria była Słowianką, nie udało się udowodnić”.
Metody pełnił w młodości funkcję wysokiego urzędnika administracyjnego; prawdopodobnie był zarządcą w jednej ze słowiańskich prowincji imperium. Następnie został mnichem w kompleksie klasztornym na Mount Olympus(ang.) w Azji Mniejszej. Źródła podają, że w momencie wyruszenia z misją chrystianizacyjną na Morawy, Metody pełnił funkcję opata jednego z klasztorów wchodzących w skład kompleksu Mount Olympus.
Konstantyn-Cyryl, nazywany też Filozofem, studiował w Konstantynopolu pod kierunkiem Focjusza i Leona Matematyka w Akademii Konstantynopolitańskiej, gdzie następnie wykładał na katedrze filozofii[10]. Później nauczał również w szkole patriarchalnej przy Kościele Świętych Apostołów.
Początkowo bracia prowadzili misje (niekiedy mające bardziej charakter poselstwa dyplomatycznego aniżeli wyprawy chrystianizacyjnej) na Półwyspie Arabskim (najprawdopodobniej w latach 855-856)[10], wśród Chazarów na Krymie (860-861)[10][11][12], oraz w Bułgarii [potrzebny przypis].
Następnie bracia zostali skierowani przez cesarza Michała III do Państwa wielkomorawskiego jako odpowiedź na prośbę tamtejszego władcy Rościsława, który nie chciał, aby chrystianizację jego ludu przeprowadzało duchowieństwo niemieckie, bojąc się uzależnienia swojego państwa od zachodniego sąsiada[13]. Przygotowując się do działalności na nowym terenie, Konstantyn uprościł i zmodyfikował, wraz ze swym bratem, 38-literowy alfabet oddający dźwięki występujące w języku staro-cerkiewno-słowiańskim, zwany głagolicą. Rozpoczął również (wraz z bratem i uczniami) przekład Pisma Świętego i pism liturgicznych na ten język.
W roku 862 Konstantyn i Metody opuścili Bizancjum, udając się jako misjonarze na Morawy. Wskutek trudności stawianych ich działalności przez zależny od Kościoła zachodniego kler frankoński, prowadzący także działalność misyjną na Morawach, obaj bracia udali się w roku 868 do Rzymu. Zjednali sobie papieża Hadriana II, przywożąc w darze rzekome szczątki św. Klemensa[14] odnalezione na Krymie. Uzyskali oni poparcie papieża dla swej działalności i uznanie słowiańskiej liturgii, ale Konstantyn, nie zniósłszy trudów dalekiej podróży, pozostał w Rzymie i tam umarł w roku 869 w jednym z klasztorów.
Po śmierci Cyryla jego dzieło kontynuował brat – Metody, który był arcybiskupem Sirmium, z jurysdykcją nad Morawami i Panonią. Ponownie jego działalność spotykała się ze sprzeciwem hierarchii kościelnej (niemieckiej) obawiającej się utraty wpływów. Podczas synodu biskupów w Bawarii (870) został oskarżony o herezję i uwięziony przez duchowieństwo niemieckie za poparciem Ludwika II Niemieckiego na wyspie Reichenau na Jeziorze Bodeńskim. Został uwolniony dopiero po 3 latach dzięki interwencji papieża Jana VIII[15]. Został przyjęty na dworze Świętopełka I, księcia morawskiego, gdzie jako arcybiskup Moraw kontynuował swe dzieło.
Metody zmarł w roku 885 prawdopodobnie w Welehradzie na Morawach.
Działalność świętych okazała się niezwykle ważna dla kultury Słowian, popularyzując piśmiennictwo.
Działalność Cyryla i Metodego uważana jest za wzór wolnej od partykularyzmu, wyłączności etnicznej, uprzedzeń rasowych, czy narodowej pychy działalności misyjnej Kościoła odwołującej się do naturalnych uczuć ludzkiego serca[16].
UNESCO w roku 1969 na całym świecie obchodziło 1100. rocznicę śmierci Cyryla. Papież Jan Paweł II ogłosił Cyryla i Metodego w 1980 roku współpatronami Europy, a w 1985 r. poświęcił im encyklikę Slavorum apostoli[17].
Święto liturgiczne patronów Europy, Cyryla i Metodego, obchodzone jest w Kościele katolickim 14 lutego, obok św. Benedykta, którego papież Paweł VI ogłosił już wcześniej patronem Europy. Obaj święci patronują również Morawom.
W Czechach i na Słowacji święto obchodzone jest 5 lipca[18] – w rocznicę przybycia misjonarzy na te tereny. Ma również rangę święta państwowego.
Cerkiew prawosławna wspomina świętych równych apostołom[a] dwukrotnie:
Wspominani w grupie Siedmiu Apostołów Bułgarii dawniej 17 lipca, a w nowym Martyrologium Rzymskim 22 listopada, w prawosławiu 27 lipca lub 9 sierpnia[19].
Relikwie św. Cyryla spoczywały w Kościele św. Klemensa w Rzymie, w 1974 zostały przekazane Cerkwi prawosławnej przez papieża Pawła VI i obecnie przechowywane są w Salonikach. Natomiast miejsce spoczynku Metodego pozostaje nieznane. Cyryl i Metody zostawili po sobie uczniów (między innymi Kliment Ochrydzki lub Oslaw), którzy kontynuowali ich dzieło. Znaleźli oni schronienie w Bułgarii. Jeden lub kilku z uczniów Cyryla i Metodego opracował uproszczony graficznie alfabet, wzorowany na greckim i głagolicy, który na cześć św. Cyryla nazwano cyrylicą.
W ikonografii święci przedstawiani są w stroju pontyfikalnym jako biskupi greccy lub łacińscy. Czasami trzymają w rękach model kościoła. Św. Cyryl ukazywany jest w todze profesora, w ręce ma księgę pisaną cyrylicą. Ich atrybutami są: krzyż, księga i kielich, rozwinięty zwój z alfabetem słowiańskim[20].
Jesteśmy wdzięczni, że jesteś z nami, czy podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj nas, zobacz również nasz pracę na kanale Youtube i kliknij subskrybuj. Zapoznaj się również listę pieśni i modlitw, a także przyjrzyj się bliżej wszystkim Świętym i Błogosławionym.
Święci: Cyryl i Metody
0 comments